اگر در حال خواندن این مقاله هستید، احتمالا یک دندان لق دارید و یا همین حالا هم یک یا چند دندانتان افتاده است. در هر صورت احتمالا اثر این موضوع را در موارد مختلف مشاهده کرده اید و شاید از این موضوع ناراحت و ناامید شده باشد. شاید کمی سردرگم و نگران هزینه جایگزینی دندان افتاده باشید. دندانپزشکان هرروزه روی بیمارانی کار می کنند که در حال از دست دادن دندانهایشان هستند و یا چند دندان افتاده دارند. شاید بعضی افراد از تاثیر منفی افتادن دندان ها بر روی سلامت روان و زندگی اجتماعیشان باخبر نباشند. قرار است در این مطلب کوتاه، بیشتر درباره اثر افتادن دندان بر روی افراد مختلف صحبت کنیم.
دلایل افتادن دندان
قبل از آنکه درباره تاثیر افتادن دندان بر روی سلامت روانی فرد صحبت کنیم، بهتر است کمی بیشتر درباره دلایل افتادن دندان ها بدانیم.
دکتر سپیده غلامحسین‌نیا درباره دلایل افتادن دندان می‌گویند:«می توان بیماری های لثه و بافت نرم را عامل اصلی افتادن دندان دانست؛ این مشکل در نتیجه تجمع باکتری در اطراف ریشه دندان و تخریب استخوان ایجاد می‌شود. تخریب استخوان به معنای تخریب تکیه گاه دندان و لق شدن و افتادن آن است. اما یکی از بدترین نکات مربوط به بیماری لثه آن است که الزاما یک دندانتان را از دست نمی دهید، بلکه تخریب استخوان در تکیه گاه چند دندان در فک رخ می دهد.»
ایشان در ادامه دلیل دیگر افتادن دندان را مواردی همچون پوسیدگی فعال دندان یا وجود حفرات و اصطلاحا کرم خوردگی دندان معرفی کردند که گفتند این مشکل این مشکل در نتیجه ایجاد خوردگی ناشی از باکتری در مینای دندان و بروز حفره و آسیب دیدگی دندان ها رخ می دهد.
تاثیر روحی ناشی از افتادن دندان
صرف نظر ازینکه افتادن دندان “چرا” و “چگونه” رخ داده، در دسته تجربیات ناگوار قرار می گیرد. لبخند فرد یکی از مهمترین ابزاری است که در اختیار دارید و افتادن دندان می تواند چیزی شبیه به از دست رفتن یکی از عزیزان باشد.
افتادن دندان هم مثل از دست دادن یکی از عزیزان، شامل پنج مرحله سوگواری است. اولین مرحله مواجهه با این موضوع، انکار است؛ شاید اینکه واقعا دندانتان افتاده را قبول نکنید. مرحله دوم، یعنی عصبانیت به شکل عصبانیت از خود برای رعایت نامناسب بهداشت دهان و دندان و به وجود آمدن زمینه افتادن دندان است. بعد از آن وارد مراحل چانه زنی، افسردگی و سپس پذیرش خواهید شد. تا زمانی که به مرحله پذیرش برسید، از سلامت روان نرمال و طبیعی برخوردار نخواهید بود و به دلیل خجالت زدگی و عصبانیت از حضور در جمع مورد علاقه، خوردن غذای دلخواه یا حتی مراجعه به دندانپزشک خودداری کنید.
مطالعه ای بر روی بیمارانی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند، نشان دهنده آسیب ها و تالمات روحی و عاطفی کمتر در مقایسه با کسانی بود که بعد از افتادن دندان هایشان از دندان مصنوعی استفاده نکردند. اگرچه هر دوی این افراد بعد از افتادن دندانهایشان شاهد تغییراتی در سلامت روانشان بودند، اما نتایج مطالعه نشان داد که پذیرش این موضوع، محدودیت های کمتر در انتخاب مناسب غذاها و فعالیت های اجتماعی از مزایای استفاده از دندان مصنوعی در مقایسه با افرادی است که از دندان مصنوعی استفاده نمی کنند.
افتادن دندان می‌تواند منجر به افسردگی شود.
افسردگی، یکی از نتایج احتمالی افتادن دندان است؛ وقتی در آینه نگاه می کنید، دیگر خبری از لبخند سابقان نیست. جویدن و صحبت کردنتان شبیه قبل نیست و درین باره نمی توانید با کسی صحبت کنیم، چون آنها هم می‌فهمند که دندان طبیعیتان افتاده است.
نتایج مطالعه ای در بریتانیا در سال ۲۰۱۳ نشان داد که تاثیر روحی ناشی از افتادن دندان به اندازه از دست دادن هر عضو دیگر بدن است. یافته دیگر این مطالعه نشان داد که افتادن دندان و تاثیر عاطفی و خجالت زدگی ناشی از آن باعث می شود تا فرد، زمان کمتری را در جمع بگذراند و عدم حضور در اجتماع، وضعیت روحی آنها را بدتر می کند.
افتادن دندان می تواند منجر به بروز استرس شود.
فکر کردن به اینکه با افتادن دندان با رفتار متفاوتی از سوی جامعه و عزیزانتان مواجه شوید و اینکه دیگر به اندازه قبل دوستتان نداشته باشند، باعث ایجاد استرس و اضطراب در فرد می شود. “شغلی که می خواهم و ارتقاء شغلی که حق من است را به دلیل دندان هایم از دست داده ام” می تواند بخشی از افکار شایع بین افراد باشد. این افکار منجر به بروز استرس و اضطراب می شود و این اضطراب به معنای صدمات بیشتر بر سلامت روان فرد است.
تاثیر اجتماعی افتادن دندان
عقاید مختلفی درباره افتادن دندان وجود دارد؛ خیلی ها از افتادن دندانشان خجالت زده می شوند، چرا که نگاه دیگران به آنها به شکل کسانی است که از خود مراقبت نمی کنند، زندگی سالمی ندارند، معتاد به مواد مخدر و سیگار هستند و یا پول کافی برای درمان خود را ندارند.
حقیقت اینست که فاکتورهای مختلفی در افتادن دندان ها موثر هستند، که همه آنها به موارد ذکر شده مرتبط نیستند. افتادن دندان در بسیاری افراد باعث می شود که ارتباطات اجتماعی کمتری داشته باشند و با این فکر که افتادن دندان به ظاهرشان آسیب زده و به دلیل خجالت زدگی از جمع های مختلف فاصله بگیرند.
راه حل
خوشبختانه کارهای مختلفی برای جلوگیری از افتادن دندان یا جایگزینی دندان های افتاده وجود دارد و راه حل انتخابی، کاملا به مشکل شما بستگی دارد. فناوری کاشت دندان در دو دهه اخیر با پیشرفت های چشمگیری همراه شده است. دندانپزشکان با استفاده از ایمپلنت می توانند دندان هایی را در جای دندان افتاده بکارند که از دندان طبیعی بیمار هم طبیعی تر به نظر می رسد. این گزینه یک راه حل بسیار خوب، به خصوص برای کسانی است که دندانشان را به دلیل حادثه یا تصادف از دست داده اند، بعلاوه اگر همه دندان‌هایتان افتاده باشند یا آنها را بر اثر عفونت لثه کشیده باشید هم می توانید از ایمپلنت کل دندان‌ها یا فول موس استفاده کنید.
بیماری لثه به تخریب استخوان فک و افتادن دندان ها منجر می شود و این یعنی استخوان کافی برای کاشتن ایمپلنت وجود نخواهد داشت و اگر این بیماری لثه هنوز فعال باشد، احتمالا با عدم موفقیت ایمپلنت و وقوع مجدد همین مشکل مواجه خواهید شد. برای رفع این مشکل و ایجاد تکیه گاه مناسب، احتمالا به پیوند استخوان نیاز پیدا خواهید کرد که یک فرایند نسبتا طولانی است و باید خودتان را برای آن آماده کنید.
در نهایت هم می توانیم به دندان مصنوعی اشاره کنیم که یک راه حل مرسوم برای حل مشکل افتادن دندان به شمار می رود. اگرچه قبلا دندان مصنوعی از سرامیک ساخته می شد، اما جدیدا از مصالح ارزانتری مثل کامپوزیت رزین ساخته می شود. دندان مصنوعی شاید عضو ثابتی از دهان نباشد، اما یک مولفه برای مواقع ضرورت محسوب می شود.